WOORD VORAF
Als we (willen) werken met verhalen van kwetsbare individuen (en groepen), moeten we ons bewust zijn van de verschillende contexten van de menselijke aard in het algemeen, van gemeenschappen en samenlevingen en van de rol die het verhaal, de identiteit, het imago enz. daarin spelen.
In samenlevingen zijn er 'verhaal'-fenomenen - denk aan 'wij-zij'-verhalen - die kunnen leiden tot verschillende soorten uitsluitingen. Naast uitsluitingen, voortkomend uit beperkende overtuigingen en zelfbeeld(en), dominante culturele en sociale discoursen, zijn de narratieve benaderingen (waaronder het vertellen van verhalen) om beperkingen en uitsluiting ongedaan te maken, de hoofdthema's van ons cursusprogramma. undothese limitations and exclusion, are the main topics of our course curriculum.
Dit cursusboek ondersteunt de cursusonderdelen van met een theoretische basis en bevat ook verwijzingen naar bronnen, waaronder de meest actuele literatuur van voornamelijk praktijkmensen. Ze zijn bedoeld om je te inspireren tot het verder lezen en verdiepen van je kennis en praktijk.
Omgeving
Als toekomstig trainer/opleider zult je je ervan bewust zijn dat je een goede leeromgeving moet bieden en je studenten/deelnemers betekenisvolle facilitering en begeleiding moet bieden. Daarom zullen we jou een aantal basisprincipes aanreiken waarmee je rekening kunt houden:
Groepssamenstelling - kies deelnemers met een vergelijkbare achtergrond en de mogelijkheid om in dezelfde taal met elkaar te praten. Zorg ervoor dat de groep niet te groot is om de juiste aandacht te kunnen geven.
Duur van de sessie: in deze cursus zullen de lessen 6-8 uur duren, inclusief een lunchpauze.
Zitopstellingen: bepaal voordat je begint welke zitopstellingen het beste zijn voor de groep waarmee je werkt (bv. klaslokaal, banket, open cirkels, buzzing clusters...).
Faciliteren
Presenteer de doelstellingenvan de sessie en verzamel de verwachtingen van de deelnemers.... Haast je niet, geef geen lezing, bekritiseer niet, onderbreek niet, domineer niet, saboteer niet, en neem jezelf niet te serieus.
Toon respect, breng een verstandhouding tot stand, laat vooroordelen varen, geef de stok over, kijk, luister, leer van fouten, wees zelfkritisch en zelfbewust, wees flexibel, steun en deel, en wees eerlijk.
Wees je bewust van machts- en machtsverhoudingen, ook in je rol als facilitator: anderen faciliteren betekent minder praten, minder beheersen, en het faciliteren van andermans verhalen en analyses door jezelf kleiner te maken, de stok over te dragen, te leiden door je terug te trekken.
Wees je er ook van bewust dat er mensen zijn die de neiging hebben om mensen te domineren die verlegen zijn. Maar, of je nu een 'natuurlijke' zelfverzekerde prater bent of 'van nature' bescheiden, niemand mag zich bedreigd of afgewezen voelen.
Want to know more:
Het begint allemaal met hoe we de omgeving om ons heen ervaren: de natuur en haar fenomenen, de dierenwereld, onze relatie met anderen - en hoe we dat interpreteren en begrijpen. Het zijn allemaal data, en dat enorme aantal data (en hun impact) kan verwarrend zijn. We hebben daarom de behoefte om te structureren om dat verwarrende aan te kunnen.
Verhalen komen voort uit verschillende behoeften en ervaringen, maar vooral uit onze behoefte aan betekenis en zingeving. Betekenis- en zingeving is hoe we gebeurtenissen, relaties en het zelf construeren, begrijpen en zin geven.
Functies en intenties van verhalen
Als we kijken naar de constructievefuncties kunnen we er enkele noemen : inspiratie, verbeeldingskracht, geheugenbehoud, kennis- en informatieoverdracht, verbinden van mensen, troost, genezing, amusement, betrokkenheid, perspectief nemen (empathie), waarden , actie , planning, strategie,en meer.
Veel van deze functies kunnen ook worden geïnterpreteerd als intenties.Verhalen zijn nooit 'onschuldig'. Er is altijd een intentie achter. Houd hier rekening mee als je een verhaal vertelt of naar een verhaal luistert.
Universele verhaalstructuren en metaforen
In deze cursus presenteren we drie 'universele': de volksverhaalstructuur, die we vooral zien in sprookjes, legenden en mythologische verhalen; de Reis van de Held, die we zien in epossen (bv. Odyssee, Gilgamesj), en het Actanten Model dat ons uitnodigt om vanuit de perspectieven van verschillende (hoofd)figuren te vertellen.
We gebruiken vaak metaforen zonder ons ervan bewust te zijn. Metaforen helpen ons om abstracte onderwerpen (die we het 'doeldomein' noemen) uit te leggen in termen van bekende onderwerpen (die we het ''brondomein noemen"). Metaforen kunnen een krachtig hulpmiddel zijn om de verbeelding te prikkelen en te inspireren.
Vergemakkelijkt uitwisseling; samen onderzoeken en analyseren; betekenis en zingeving ontdekken; (kritische) vragen stellen aan verhalen; de relatie tussen verhalen uit het verleden en de toekomst begrijpen; begin van alternatieve / betere / toekomstige verhalen samen vinden; elkaar weerbaarder maken; weerstand kunnen bieden aan dominante discoursen; in staat zijn om met verandering om te gaan; in staat zijn om plannen te maken en ernaar te handelen.
Want to know more:
Als individu maken we deel uit van een groep, een team of een organisatie.
We moeten ons bewust zijn van wat we definiëren als 'groepen' (bv. familie, sportclub, dorp, land), 'teams' (bv. sport, werk) en 'organisaties' (bv. vrijwilligers, commerciële, NGO's), en de invloed die ze allemaal hebben op onze identiteit, gevoelens en gedrag. In ons dagelijks (privé en professioneel) leven moeten we vaak van het ene naar het andere overstappen, van onze familie naar onze collega's, onze club, onze medestudenten of cursisten.
Wat zijn de verhalen die we vertellen en de verhalen die we horen of waaraan we ons moeten aanpassen in al deze samenstellingen? Wat doen ze met ons? Wie en welk verhaal kunnen we vertrouwen, en wie en welke verhalen maken ons onzeker, beschaamd en onderdrukt? Hoe en wie kunnen we vertrouwen en hoe kunnen we vertrouwen opbouwen?
Schaamte, vergelijken, ontvluchten en kwetsbaarheid
Dit zijn onderdelen waar we ons bewust van moeten zijn wanneer we met individuen, groepen en teams werken. We moeten ons realiseren dat ze altijd een soort van druk uitoefenen met hun normen en dominante discoursen. En ze verschillen natuurlijk van cultuur tot cultuur.
Bij vertrouwen moeten we ons ook bewust zijn van 'kwetsbaarheid', het feit dat iemand kwetsbaarwordt, handelt of als kwetsbaarwordt ervaren. Kwetsbaarheid wordt vaak geassocieerd met angst, schaamte, verdriet, teleurstelling of zwakte. Sommige wetenschappers zijn het daar echter niet mee eens en hebben kwetsbaarheid gepromoot als een uitdrukking van moed. Als we er zo naar kijken, betekent het accepteren van de kwetsbaarheid van anderen begrip voor ze te hebben en ze ondersteunen. Niemand kan 'het' alleen. Laat ze weten dat ze het recht hebben om steun te vragen.
Vertrouwen
Vertrouwen is een langzaam opbouwend, gelaagd proces dat in de loop van de tijd plaatsvindt. We vertrouwen degenen die onze geheimen bewaren; degenen die hun geheimen delen; degenen die onze naam / ons laatste gesprek hebben onthouden; degenen die ons de zekerheid geven dat we deelgenot zijn in 'leuke' dingen; die ons, als we verdrietig zijn, vragen waarom; degenen die ons rugdekking geven; degenen die tijd en moeite besteden aan een relatie, en nog meer.
Als we het over vertrouwen hebben, moeten we ons ook bewust zijn van zijn vijand, verraad: ontvluchten, niet zorgzaam, de verbinding verbreken, niet bereid zijn om tijd en moeite te besteden aan de relatie. Vertrouwen opbouwen brengt verantwoordelijkheden met zich mee....
Want to know more:
Om onderscheid te kunnen maken tussen wat we bedoelen met 'narratief' en 'verhalen vertellen', geven we twee definities:
Narratiefkan worden gezien als de alledaagse verslagen van ons leven (waarvan sommige gebeurtenissen / verhalen kunnen zijn) waarbij we betekenis aan het gebeurde willen toekennen en ons daarbij baseren op verschillende (bestaande) discoursen.
Storytellingzijn de bewuste en meer geplande vertelactiviteiten, waarbij verhalen met een bepaalde intentie of doelstelling worden verteld, bijvoorbeeld om verandering te initiëren, te inspireren, te overtuigen, te vermaken, kennis te delen, te troosten enz.
De neurologische impact van verhalen
We hebben gesproken over de evolutionaire voordelen van verhalen en de betekenis- en zingevende kwaliteiten. Wat de eerste betreft, moeten we ons realiseren wat onze hersenen doen wanneer we luisteren naar uitsluitend data in tegenstelling tot data die als een verhaal worden gebracht.
Wat gebeurt er nog meer als we een verhaal vertellen en horen - de dialoog
We moeten ons ervan bewust zijn dat 'storytelling' alléén niet alomvattend is, omdat het op zichzelf het verschil tussen de verteller, het verhaal en de luisteraar niet onthult. Daarom moeten we ons ook bewust zijn van de (actieve) rol van de luisteraar en het belang van de (non-verbale) dialoog tussen de verteller en de luisteraar.
Nadat een verhaal is verteld, kunnen de verteller en de luisteraars ook een gesprek over het verhaal aangaan en vragen stellen aan het verhaal over de betekenis en de zin ervan.
Onze narratieve identiteit
Volgens de theorie van narratieve identiteit vormen we in dat proces een identiteit door onze levenservaringen (verleden, heden) te integreren in een geïnternaliseerd, evoluerend verhaal van het zelf dat ons een gevoel van eenheid en bedoeling / zin verschaft (heden, toekomst). Het bevat episodes (gebeurtenissen / verhalen), personages, frames, plots en thema's. Het evolueert altijd, de narratieve verfijning neemt toe naarmate we ouder worden.
We moeten ons er ook van bewust zijn dat onze identiteitsverhalen beïnvloed kunnen worden door (en deel uitmaken van) een groter (groepsidentiteits)verhaal (bv. familie, club, natie) of -narratief.
Als het gaat om 'wij-zij' verhalen kunnen we zelfs meedoen in dominante (culturele of sociale) narratieven en discoursen. Deze discoursen (en de hun ondersteunende 'verhalen') kunnen verschillende (en soms normatieve of zelfs onderdrukkende) richtingen uitgaan. Voorbeelden kunnen uitspraken zijn zoals: "het is belangrijk om gezond te zijn, groenten te eten en regelmatig te bewegen"; onvoorwaardelijke liefde en loyaliteit in een gezin is belangrijk" tot "alle moslims zijn terroristen" of "alle bankiers zijn misdadigers"... Dit kan leiden tot onwelkome oorzaken en gevolgen.
Want to know more:
Hoe kan het voor de verteller veilig zijn om zich uit te spreken en hoe verovert de luisteraar het recht om te luisteren? We zouden een lerende houding moeten kiezen in plaats van de houding van een deskundige, de intentie duidelijk moeten communiceren, en als luisteraar empathie moeten voelen en uit te dragen. Als luisteraar moeten we onszelf ont-machten en het zelfvertrouwen van de verteller waarborgen. Als luisteraar moeten we onszelf ont-machten en het zelfvertrouwen van de verteller waarborgen.
There are two ways of questioning:
1. Questioning yourself if you are really listening
2. Questioning the teller to make him/her feel listened to
Ad 1. Controleer jezelf en vraag jezelf, in deze volgorde:
"Luister ik eigenlijk? Zou ik een op dit moment een vraag erover kunnen beantwoorden?”
"Wacht ik gewoon tot hij/zij stopt met praten zodat ik mijn belangrijke deel kan zeggen?"
“Luister ik naar wat vergelijkbaar is met wat ik al weet, of ben ik gefocust op of hij/zij het wel of niet eens is met wat ik net heb gezegd?"
"Luister ik naar bewijzen dat wat hij/zij zegt juist is? Zoek ik bewijzen om zijn/haar verhaal/werk te kunnen ondersteunen of onderbouwen?"
"Luister ik vanaf een positie die geen ander motief heeft dan om in contact te komen met zijn/haar perspectief/gevoel? Begrijp ik hoe het voelt om dat perspectief te hebben?"
"Gebruik ik mijn empathie en inzicht in zijn/haar context en motivatie om hem/haar te helpen het beste resultaat te bereiken?"
Zoals je je waarschijnlijk realiseert, zijn dit vragen die je zullen leiden tot empathisch luisteren en het bieden van een veilige weg naar het faciliteren van oplossingen mét en voor de verteller.
Ad 2. Stel vragen om verhalen te initiëren
Verhalen aan anderen ontlokken en het verzamelen van verhalen begint met het stellen van vragen. We moeten ons realiseren dat vragen intentioneel zijn; ze dienen een doel, net als het antwoord en/of de verhalen die u als antwoord op uw vraag ontvangt. Vragen hebben niet alleen de kracht om verhalen te ontlokken, maar ook de kracht om verhalen te regisseren en te manipuleren of zelfs de verhalen van mensen te ontkrachten. Het zijn precies deze vragen waar we ons bewust van moeten zijn.
Vragen kunnen controlerend zijn omdat er een sterke sociale druk is voor de andere persoon om de vraag te beantwoorden. Het kan ontaarden in machtsspelletjes, en aan de andere kant kunnen anderen zich aan vragen onttrekken.
Met de juiste vraag kun je allerlei nuttige informatie ontdekken die jou en de verteller kunnen helpen om latere doelen te bereiken.
Actief luisteren(zie hierboven) helpt. Het kan persoonlijke details over de andere persoon onthullen en geeft je de mogelijkheid om je in te leven, bijvoorbeeld door te laten zien dat jijzelf soortgelijke ervaringen hebt gehad.
Want to know more:
Werken met verhalen richt zich in essentie op de identiteit van mensen. Vanuit een postmodern sociaal-constructivistisch en post-structuralistisch oogpunt kunnen identiteiten worden beschouwd als situatie-gebonden voorstellingen: mensen vertellen en voeren net zoveel verschillende soorten verhalen uit in het sociale leven als er sociale situaties zijn om te vertellen. Bovendien onthullen persoonlijke verhalen meervoudige en tegenstrijdige zelf-expressies.
Praktijken die inspireren om met verhaalcurricula te werken
Praktijken zoals Narrative Therapy, Solution Focused Therapy en Participatory Narrative Inquiry beschouwen identiteit als een narratief proces. Hier noemen we elf gemeenschappelijke kenmerken die fundamentele aspecten zijn in dit curriculum. In het kort zijn dat:
1. TRANSDISCIPLINAIRE INSPIRATIE: Veel van de theoretische basis van deze therapieën is geïnspireerd door ideeën die voortkomen uit disciplines buiten de psychologie. De transdisciplinaire houding is ook een belangrijk aspect van ons curriculum.
2. EEN SOCIALE OF INTERPERSOONLIJKE KIJK OP KENNIS EN IDENTITEIT: Ons curriculum is sterk gebaseerd op het idee dat levensverhalen worden gemaakt door een coöperatieve uitwisseling van betekenissen tussen mensen.
3. AANDACHT VOOR DE CONTEXT: Deze benaderingen kunnen worden beschouwd als 'systemisch' in de breedste zin van het woord: denken over mensen in een context, of het nu de context van hun cultuur is, hun interacties met andere personen in hun hechte relaties, of het gesprekssystemen waarin zij deelnemen.
4. TAAL ALS CENTRAAL CONCEPT: Postmoderne benaderingen stellen dat de manier waarop mensen over hun probleem denken, kan bijdragen aan het analyseren van deze problemen of het nadenken over nieuwe mogelijkheden. Ons curriculum kan ook worden gezien als een manier om mensen te helpen hun vocabulaire te veranderen en/of te verbeteren. Taal beïnvloedt onze manier van denken.
5. DE HULPVERLENENDE RELATIE ALS PARTNERSCHAP: Hulp verlenen wordt niet beschouwd als iets dat iemand wordt aangedaan, maar als iets dat métiemand is gedaan. Ons curriculum is gericht op het ontwikkelen van een nieuwsgierige instelling en respect tijdens het onder de loep nemen van de verhaalelementen van cliënten, waarbij je samen nieuwe verhalen co-construeert.
6. DE HOEVEELHEID VAN PERSPECTIEVEN WAARDEREN: Mensen kunne verschillende meningen hebben, niet alleen over politiek of religieuze overtuigingen, maar ook over basale, maar belangrijke dingen zoals persoonlijke identiteit. Door zich te concentreren op de verhalen van mensen, helpt ons curriculum waarde toe te kennen aan de manier waarop elke persoon zijn / haar eigen realiteit construeert en betekenis geeft aan zijn / haar eigen levenservaringen.
7. LOKALE KENNIS WAARDEREN: Het werken met verhalen zoals wij dat bedoelen, concentreert zich op de eigen ideeën van de klant (of groep) en de nieuwe ideeën die tijdens de gesprekken worden gegenereerd. Ons curriculum is in feite gericht op lokale kennis, steunt meer op het werken met cliënten vanuit het perspectief van de cliënt.
8. KLANTEN ALS STERREN: Je klanten zijn de sterren in dit curriculum. Ze worden gezien als de experts van hun eigen leven, ze bepalen hun levenssituatie en de doelen die ze willen bereiken. Dit betekent dat je je klanten moet benaderen met nieuwsgierigheid en bereidheid om geïnformeerd te worden.
9. OPENBAAR OF TRANSPARANT ZIJN: Door ons curriculum toe te passen, leer je dat alle mensen, inclusief jij en je cliënten, de dingen vanuit een bepaald perspectief begrijpen. Omdat het onmogelijk is om geen persoonlijke waarden, meningen of voorkeuren te hebben, vragen we je om hierover open te zijn wanneer ze relevant zijn voor je werk. In Narrative Therapy wordt dit transparantie genoemd.
10. INTERESSE IN WAT GOED WERKT: Veel auteurs wijzen erop dat (psycho) therapie vaak wordt gezien als een technologie om defecte personen te repareren. Om deze reden benadrukt ons curriculum wat goed werkt in het leven van mensen en wat cliënten belangrijk en waardevol vinden.
11. INDIVIDUEEL HANDELEND VERMOGEN: Handelend vermogen verwijst naar mensen die beslissingen en actie kunnen ondernemen in en voor hun levens. Ons doel is om jou te helpen kwetsbare mensen "weer macht over het stuur van hun leven te geven".
In the course curriculum you will experience narrative approach-related activities that can be employed in this phase, connected to life stories and experiences through time, by individuals as well as groups.
Want to know more:
In onze inleiding wezen we al op 'macht' en 'machtsverhoudingen' en hun invloed op het gedrag en het welzijn van individuen. We hebben ook uitgelegd wat een facilitator / verhalenwerker kan doen (en / of niet moet doen) in verschillende contexten.
Voordat we een ander licht werpen op machtsverhoudingen, op ethiek en transparantie bij het werken met verhalen van individuen of groepen, zouden we graag twee definities van culturele sensitiviteit en contextuele sensitiviteit willen delen.
Culturele sensitiviteit
Culturele sensitiviteit is zich ervan bewust dat culturele verschillen én overeenkomsten tussen mensen bestaan zonder die een waarde toe te kennen, zoals positief of negatief, beter of slechter, goed of fout. Culturele sensitiviteit impliceert dat groepen elkaars kenmerken begrijpen en respecteren. Dit kan een uitdaging zijn voor leden van dominante culturen.
Contextuele sensitiviteit
Het domein van de contextuele sensitiviteit impliceert dat mensen enerzijds gevoelig zijn voor stereotypen en anderzijds proberen anderen onvoorwaardelijk te accepteren. We kunnen kwaliteiten toevoegen zoals het vermogen perspectief te nemen, om de wereld te zien zoals anderen haar zien en waarnemen; een tolerantie voor ambiguïteit, waarbij mensen het vermogen tonen om meerdere interpretaties van eenzelfde situatie te accepteren. En tot slot, alertheid op al te snelle vooroordelen: in staat en bereid zijn om ideeën of concepten te accepteren die verdere gesprekken / dialogen inspireren.
Respect
Respect betekent dat je voldoende terugtrekt om jezelf als een gelijke tegenover de ander / je publiek te plaatsen.
Nederigheid
De ander respecteren, betekent nederig zijn. Nederigheid is onze verdediging tegen angst, vooroordelen en overhaaste beslissingen. Nederigheid stelt ons in staat om open en oprecht naar anderen te luisteren en ons bewust te zijn van onze beperkingen.
Empathie
Het vergelijken van het eigen perspectief met dat van de ander – bepalen wat voor de ander van nut kan zijn – is de basis van hoger ontwikkelde empathie.
Machtsverhoudingen
Wanneer je werkt met verhalen moet je je ervan bewust zijn dat door de situatie / context en de eventuele problematiek van de betrokkene(n) de kans groot is dat er een machtsrelatie bestaat waarin je op bepaalde niveaus macht over ze hebt. In het curriculum leer je hoe omte gaan met korte en lnge narratieve afstand, lage en hoge waardeperceptie en kleien grot machtsverschil.
WANNEER JE ELKAAR ONTMOET
Het is belangrijk om uit de juiste middelen te kiezen voor het werken met verhalen met individuen of gemeenschappen, vooral als deze tot verschillende culturele groepen of verschillende opleidingsachtergronden behoren. Op basis daarvan kunnen de middelen die voor het verzamelen van verhalen worden geselecteerd van elkaar verschillen, bijvoorbeeld tekenen of fotoreportages. Bovendien kan het gebruik van muziek of pantomime behulpzaam zijn om communicatieproblemen in verband met taal te overwinnen
Vragen en meningen
Het is van het grootste belang om de juiste manier te vinden om vragen te stellen, d.w.z. om ze zo te stellen dat ze geen macht uitoefenen over iemands verhaal.
Er zijn verschillende soorten vragen die relevant zijn in de interactie met je cliënten. Wij laten je kennismaken met de kenmerken en relevante situaties waarin je gesloten of open vragen, al dan niet-sturende vragen en "Wat gebeurde er" vragen kunt stellen.
Wanneer je met je cliënten werkt, kan het zijn dat je meningen krijgt in plaats van verhalen. Het zijn de verhalen over hoe zij tot die mening zijn gekomen die interessant zijn. Dus als iemand een mening heeft, kun je door vragen stellen interessante inzichten krijgen om over na te denken. Denk er bijvoorbeeld aan vragen als: "Ja, dat is jouw mening, maar wat zou een voorbeeld zijn? Op welk moment wist je het zeker...?". En dan krijg je een verhaal....
Want to know more:
Werken aan toekomstige verhalen
Als het gaat om toekomstige verhalen spelen natuurlijk alle functies / doeleinden van een verhaal een rol, maar we willen er graag wat meer nadruk op leggen.
Anticipatie
We proberen in bepaalde situaties vooruit te denken, onder andere om voorbereid te zijn op onverwachte veranderingen in het gedrag van anderen, veranderingen in de omgeving of - bijvoorbeeld - defecten in apparaten of gereedschappen.
Planning
In afwachting daarvan moeten wij (of de held) plannen maken: wat is onze gewenste status of eindbestemming (ons doel / doelstelling)? Wanneer willen we aankomen? Wat zijn onze mijlpalen op de weg, wanneer willen we daar aankomen, en wat kunnen obstakels en/of tegenstanders op onze weg zijn? Wie kunnen onze helpers zijn?
Strategie
Wanneer we een plan hebben, moeten we beginnen met het in kaart brengen van de noodzakelijke acties om onze mijlpalen te bereiken, hindernissen te nemen en tegenstanders te verslaan. Hoe gaan we helpers werven? Hebben we minstens één alternatieve strategie?
Het visualiseren van een verhaal
Visualiseren helpt niet alleen bij het ontwikkelen van rijkere beschrijvingen, tijdens de ontwikkeling helpt het ook bij het markeren van de essentiële referentiepunten in een verhaal, vergeet niet: setting, acteurs, crisis, actie, verandering, transformatie en oplossing.
Het helpt ook in het geval van laaggeletterde of ongeletterde klanten of groepen, omdat er niets geschreven hoeft te worden. Iedereen kan meer of minder tekenen, we maken geen ‘kunstwerken’.
TOEKOMSTIGE-VERHAALSTRUCTUREN EN BOUWSTENEN
We bieden je een aantal betrouwbare opties die steeds weer worden toegepast door professionals op het gebied van verhalen vertellen en werken. In het curriculum introduceren we het ruggengraat0verhjaal, het verhaal-skelet, de bottom-up story, en meer.
Want to know more:
